Skip to main content

Tegen het cynisme

We leven in cynische tijden. In de weekendkrant lees ik over Kamerlid Marieke Koekkoek(Volt Nederland), die vertelt dat ze zich van de sociale media heeft afgekeerd, want “...alle boosheid, het cynisme, je gaat denken dat dat de wereld is.” Slechts één pagina verder in diezelfde krant een analyse van Rik Rutten over de ideeën van Thierry Baudet over de wereldwijde elite die achter de schermen aan de touwtjes zou trekken: ‘…deze visie op macht verklaart Baudets cynisme en nihilisme.’

Hedendaags cynisme is destructief

Het hedendaags cynisme heeft niets te maken met wat naamgevers van deze filosofische denkrichting als Antisthenes en Diogenes ooit voor ogen stond. Het hedendaagse cynisme is destructief en draagt op geen enkele manier bij aan vooruitgang of ontwikkeling. De moderne cynici, gedreven door angst en fundamenteel wantrouwen, zijn vooral bezig afstand te scheppen tussen zichzelf en de anderen. Kritiek, graag! Maar dan wel in een vorm en op een manier die ons verder helpt. Het hedendaags cynisme doet dat niet. Integendeel. Het verpest het maatschappelijk klimaat, het zet verhoudingen steeds meer op scherp.

Gelukkig is er een tegengif

Tegenover alle deprimerende, nihilistische oprispingen staan andere geluiden. Lees bijvoorbeeld elke zondag ‘Door mijn filters’, het overzicht van belangwekkende zaken die Sanne Roemen de week daarvoor uit het rijke aanbod op internet heeft gezeefd. Of de nieuwsbrief van De Correspondent met ‘het beste van de week’. Helemaal een aanrader is TheMarginalian, de nieuwsbrief die Anna Popova elke zondag de wereld instuurt. Nu al 16 jaar lang. Ter gelegenheid van die 16 jaar zette ze de laatste keer een paar lessen op een rijtje. Allemaal behartenswaardig, maar ik noem hier alleen nummer 10:

‘Don’t just resist cynicism — fight it actively. Fight it in yourself, for this ungainly beast lays dormant in each of us, and counter it in those you love and engage with, by modeling its opposite. […] Unlike critical thinking, that pillar of reason and necessary counterpart to hope, it is inherently uncreative, unconstructive, and spiritually corrosive.’ 

Niet alleen deze aflevering, in de 16e jaargang, maar elke zondagse aflevering van The Marginalian is een gezonde dosis antigif tegen hedendaags cynisme, nihilisme en pessimisme. Daarom onversneden reclame: lees die nieuwsbrief en onthou ‘Don’t just resist cynicism - fight it actively!’ Waarvan akte.